რას არ გაიგებს კაცი

ანუ „არა არს დაფარული, რომელი არა გამოცხადნეს“

ყოველთვის მიკვირდა 1945-47 წლებში თბილისის „დინამოში“ საიდან მოხვდა ფეხბურთელი „იტალიური“ გვარით - „ბოგატელო“?! ისიც უნდა გითხრათ, რომ ამ გვარის იტალიურობაში მუდამ ეჭვი მეპარებოდა, მაგრამ თბილისს რას გაუგება?! იმდენი ერის და ჯურის ადამიანს უცხოვრია აქ, რომ, მგონი, ამდენი თავად დედამიწაზეც არ არსებობს...

ჰოდა, დღეს წავაწყდი ასეთ ინფორმაციას:

მიხეილ ჭაბაშვილის მოგონებებიდან:

ერთი ჩემი თანაკლასელი ქალი – შუშიკა პეტრუსოვი (ასურელი იყო) სარდაფში ცხოვრობდა. ასევე სარდაფში ცხოვრობდა მეორე თანაკლასელი ალბერტა ბაგატელიც. როგორც შემდეგ გავიგე, ნასომხარი იყო და მისი ნამდვილი გვარი იყო ბაგატელოვი. ერთხელ ეს ალბერტა მეუბნება, ჩვენს სახლში სულ შიშლიკებს ჭამენო. „შიშლიკი“ რა იყო, არ ვიცოდი, მაგრამ მაშინვე წარმოვიდგინე ტაფაზე შემწვარი ნერწყვის მომგვრელი ხორცის ნაჭრები (ე. ი. თითქმის მივმხვდარვარ, რას ნიშნავდა „შიშლიკი”). ალბერტა ფრონტზე დაიღუპა. უფროსი ძმა ჰყავდა – გავრიკა. ფეხბურთს გაჰყვა და დიდობაში გვარი იტალიურ ყაიდაზე გადაიკეთა. ერთ ხანს ჩვენში საკმაოდ ცნობილი ფეხბურთელი იყო, მარჯვენა გარემარბი გავრო ბოგატელო...

* * *

ჩემგან კი იმას დავამატებდი, რომ ეს „ბაგატელოვი“ მე-19 საუკუნეში ისეთივე გარუსებული ფორმაა, როგორიც ბარათოვი ან ციციანოვი, სინამდვილეში ხსენებული გვარის ფუძეში არის სიტყვა „ბაღათერ/ბაღათურ“, რაც თავისთავად თურქულენოვანი სამყაროდან მოდის და მისი განშტოებაა თუნდაც რუსული სიტყვა „Богатырь“...

P.S. რაც შეეხება „შიშლიკ“-ს, ეს გახლავთ შამფურზე აგებული ხორცის ექვსი ნაჭერი: სპარსული „შიშ“ (ექვსი) + თურქული „ლიქ“ (ერთობის, მთლიანობის აღმნიშვნელი სუფიქსი).