თარჯიმნის მოგონებები (2)

• 1978 წელს, ჯერ კიდევ მეოთხე კურსის სტუდენტი რომ ვიყავი, ხარკოვში გამგზავნეს სათარჯიმნოდ - ირანელი რკინიგზელები იყვნენ ჩამოსული ერთ-ერთ სასწავლებელში, მათი მიზანი ირანის რკინიგზის ელექტროფიცირება იყო (მანამდე სულ ორთქლმავლები დათუხთუხებდნენ თურმე ირანში) და მათთან უნდა მემუშავა... თითქმის ოთხი თვე დავყავი იქ (მთელი მეორე სემესტრი)... იცით, მეგობრებო, ეს ოთხი თვე რა ოთხი თვეა! პირველი, რომ მთელი წელიწადია მისთვის, ვინც უნივერსიტეტში სწავლის ბედნიერებას მოშორებია და ა.შ.
• როგორც მოგახსენეთ, ეს იყო 1978 წლის იანვარ-მაისის პერიოდი... ირანში კვლავაც მყარად იჯდა შაჰი მოჰამედ რეზა ფეჰლევი... ჰოდა, სანამ ჩემს კურიოზს გიამბობთ, ირანის შაჰთან და მის მეუღლესთან დაკავშირებული ამბავი უნდა მოგახსენოთ:
• ბატონმა ჯემშიდ გიუნაშვილმა გვიამბო: 60-იან წლებში ირანის შაჰი მეუღლესთან ერთად საქართველოში ჩამოსულა და იგი ლაგოდეხის ნაკრძალში სანადიროდ წაუყვანიათ... ბატონი ჯემშიდი ყოფილა ამ ღონისძიების მთავარი თარჯიმანი და ერთ მშვენიერ ადგილზე, ირანის დედოფალს ფოტოს გადაღება რომ მოსურვებია, ჩვენს ფოტოგრაფს უთქვამს: მოემზადეთო სურათის გადასაღებად და ბატონ ჯემშიდსაც უთარგმნია - „ფოზ ბეგირიდ“ (პოზა დაიჭირეთ), რასაც დედოფლის მრისხანე მზერა და აღშფოთება მოჰყოლია... ბატონი ჯემშიდი მაშინვე მიმხვდარა, რაშიც არის საქმე და უმალ შეუცვლია ფრაზა - „ფოზ ბედეჰიდ“ (პოზა გვაჩვენეთ, გვიბოძეთ) და ყველაფერი მშვიდობიანად დამთავრებულა. საქმე იმაშია, რომ „ფოზ ბეგირიდ“ (პოზა დაიჭირეთ) სპარსული ენისათვის იგივეა, ადამიანს რომ უთხრა - გაიპრანჭე, კეკლუცობა დაიწყე და ა.შ. ცხადია, დედოფალი ამას უკადრისობად მიიღებდა, ხოლო „ფოზ ბედეჰიდ“ (პოზა გვიბოძეთ), სწორედ ის არის, რასაც ფოტოგრაფები ეუბნებოდნენ გადასაღებ ობიექტებს (სანამ ჩიტი გამოფრინდებოდა).
• მე კი უარესი რამ დამემართა:
• გაკვეთილი მიმდინარეობს ხარკოვში ელექტროდანადგარებთან უსაფრთხო მუშაობის შესახებ და მე ვარ თარჯიმანი... ლექტორი ამბობს: „თუ ადამიანს დიდმა ძაბვამ დაარტყა, იგი უნდა დავაწვინოთ და მივცეთ დამშვიდების და დასვენების საშუალება“. მე ვთარგმნე ეს ფრაზა და უცებ მთელმა აუდიტორიამ დაიწყო ხარხარი... 
• აღმოჩნდა, რომ, მეც, ბატონი ჯემშიდისა არ იყოს, არასწორად შევარჩიე დამხმარე ზმნა და იმის ნაცვლად, რომ მეთქვა - ძაბვადარტყმულმა უნდა დაისვენოს, მოსვენებულ მდგომარეობაში იყოს (რაჰათ ბაშად), მე ვთარგმნე ასე (სიტყვასიტყვით): ძაბვადარტყმული უნდა იყოს განსვენებული“ (რაჰათ შავად)
• ჰოდა, უცხო ენებს რომ სწავლობთ, გაითვალისწინეთ, რომ ხან შაჰებთან მოგიწევთ ურთიერთობა და ხან რკინიგზის მუშებთან... ყველა ენას კი თავისი ნიუანსები აქვს, რომლის არასწორ გამოყენებას ხშირად კურიოზულ (და ტრაგიკულ!) შედეგებამდეც კი მივყავართ.

თარჯიმნის მოგონებები (1)

ჩემი ცხოვრების გარკვეული პერიოდი, განსაკუთრებით ეს 80-90-იან წლებს ეხება, სათარჯიმნო საქმიანობით იყო შევსებული... ჰოდა ერთხელ, ტაშკენტში ყოფნისას, ერთ-ერთ უზბეკურ სკოლაში, მოვხვდი, იმ სკოლაში სპარსულ ენას ასწავლიდნენ და მე და ჩემი კოლეგები, როგორც სპარსულის მცოდნეები, შეგვიყვანეს გაკვეთილზე... მასწავლებელმა უზბეკურად დასვა კითხვა და დაფაზე დაწერა - Tinch okeani... მივხვდი, რომ ამ ფრაზის თარგმნას სთხოვდა ბავშვებს სპარსულ ენაზე, მაგრამ ვერავინ თარგმნა... მე ავიწიე ხელი და ვთხოვე მასწავლებელს - მე ვთარგმნი-მეთქი და დამთანხმდა: - ფაჟალუსთა! ჯერ რუსულად ვუთხარი - Тихий океан და მერე სპარსულად - ოყიანუსე არამ (اقیانوس آرام) ჩემი კოლეგები გაოცდნენ - თი უზბეკსკი თოჟე ზნაიშ, და?! - ქანეშნა-მეთქი! არადა, რა ცოდნა ამას უნდოდა - Tinch okeani ანუ „დინჯი ოკეანე“ რა უნდა იყოს? - დიახ, წყნარი ოკეანე.

ავლაბრელი ბავშვების ჩართულობა საბჭოურ ზეიმებში

ახლა ჩემი შვილიშვილი მიჰყავთ გასასეირნებლად და მეც გამახსენდა, 5-6 წლის რომ ვიყავი და ე.წ. „პარადზე“ რომ მივყავდით ხოლმე ეზოს ბავშვები ვინმე უფროსს, ვისაც არ ეზარებოდა (...მგონი, მორიგეობაც ჰქონდათ დაწესებული საშვიდნოემბროდ და სამაისოდ).

ჰოდა, დავეშვებოდით ავლაბრიდან ე.წ. „ციციანოვზე“, მერე გადავჭრიდით მუხრანის (ბარათაშვილის) ხიდს და კოლმეურნეობის მოედნის იქით აღარ გვიშვებდნენ, თითქოს ტერორისტები ვიყავით ეს საწყალი ავლაბრელი ბავშვები და ამხანაგ ვასილ მჟავანაძეს და მის „ცკ-ტკ- სასტავს“ რამე ბომბს ვესროდით... ერთი სიტყვით იქვე, ხიდის მიდამოებში ე.წ. „ციგანკებისგან“ ბუშტებს, დროშებს და რეზინზე ჩამოკიდებულ ქაღალდის ბურთებს გვიყიდიდნენ და გამოვბრუნდებოდით ისევ ავლაბრისკენ... გზადაგზა ვინმეს შეიძლება დაეყვირა: „გაუმარჯოს ერთი მაისი, ავოეეეე“ (ეს საფირმო ავლაბრული შეძახილი იყო).

ასე მონოლოგებს, როგორც წესი, ასე ამთავრებენ ხოლმე - ეჰ, მაინც კარგი იყო ის დრო!...

...და რით იყო კარგი?!

ის ანეკდოტი გამახსენდა: ორი ასაკოვანი კაცი რომ იხსენებს წარსულს:

- გახსოვს, ლიფტში რომ გავიჭედეთ?

- მახსოვს, რავა არ მახსოვს!

- ეჰ, ის დრო ჯობდა!

რითი ჯობდა?! - ამ კითხვას, შეგიძლიათ, თქვენ უპასუხოთ კომენტარებში.

P.S. ზემოთმოტანილი ანეკდოტური დიალოგი ნამდვიად არ გამართულა ავლაბარში, რადგან ჩვენ მაშინ ლიფტიანი სახლები არ გვქონდა.