суббота, 15 февраля 2014 г.

მასტერ-კლასი დამწყები მთარგმნელების და "ყრუ პოეტებისთვის".

1. პოეზია (ვერლიბრიც კი!) კეთილხმოვანი უნდა იყოს... ხომ ასეა, ბავშვებო? 

2. მოდით, ჯერ რითმაზე ვილაპარაკოთ, რაც კეთლხმოვანების ერთ-ერთი მთავარი ელემენტია. 
რითმიანი (ე.წ. კონვენციური) ლექსის შექმნა, ალბათ, განაპირობა ორმა ფაქტორმა: 
ა) როგორც უკვე ვთქვით - კეთილხმოვანებამ და ბ) ფრიად პრაგმატულმა მიზანმა, ანუ: დამწერლობის შემოღებამდე ლექსის დამახსოვრებას უწყობდა ხელს სწორედ რითმა... მსგავსი დაბოლოების მქონე სტრიქონების დამახსოვრება, როგორც ჩანს, უფრო ადვილი იყო... მე ნამდვილ რითმაზე მოგახსენებთ და არა ისეთზე, რომლებიც მავან "უსმენო და ყრუ პოეტებს" მიაჩნიათ "კეთილხმოვანების" ელემენტად და ამით თვითონ რომ ყრუვდებიან, ჯანდაბას მათი თავი, მაგრამ უბედურება ის არის, რომ მკითხველსაც უფუჭებენ გემოვნებას; ეს განსაკუთრებით მტკივნეულია საბავშვო პოეზიაში, რამაც უნდა შექმნას მომავალი გემოვნებიანი მკითხველის საფუძვლები.... არადა, ახლა ისეთები წერენ ბავშვებისთვის, ვისაც "რითმის ხელოვნების" ელემენტარული ჭეშმარიტება არ ესმის, ანუ ის, რომ კარგი და ლამაზი სარითმო ერთეულები იქმნება თანხმოვნების საშუალებით და არა მსგავსი ხმოვნების მქონე სიტყვებით (მაგალითად, დოქი - ტოტი, ნისლი - ტვირთი და ა.შ.... ეს არის ძალიან მდარე რითმები და ასეთი "ჰარმონიით" მომუშავე "მგოსნები" არ უნდა მიაკარო საბავშვო პოეზიას, ისინი დიდ ზიანს აყენებენ მომავალ თაობას, მაგრამ ვინ არის პატრონი?!... ხსენებული "რითმების" შემქმნელნი მაგონებენ ე.წ. "ქასთინგებში" მონაწილე დაწუნებულ კონკურსანტებს, რომლების გამოსვლებითაც მერე ნაირგვარ სამასხარაო კლიპებს ქმნიან ხოლმე... "დშნმ-დნნნმ-დშნმ-დნნნმ და მისთანები).

3. მთარგმნელებს კი ის უნდა ვუთხრა, რომ სათარგმნელ მასალაში არის ერთი რაიმე მთავარი აზრი, რაც მაქსიმალურად ზუსტად უნდა ითარგმნოს და ასევე არის ამ აზრის "აკომპანემენტი" ფრაზები და სარითმო ერთეულები, რასაც ავტორი სწორედ რომ ძირითად საკითხამდე მისასვლელად ქმნის... ასე რომ, თუკი მთარგმნელს აქვს რაიმე თავისუფლება, მან ამით სწორედ "დამხმარე" ნაწილში უნდა ისარგებლოს და იქვე გამოავლინოს საკუთარი პოეტური უნარიც, რადგან ძირითად ნაწილში მას ევალება ორიგინალის სიზუსტის დაცვა.... 

ნიმუშად ეს პატარა ლექსი ვთარგმნე, სადაც დედნის მთავარი აზრი იმაშია, რომ сосульки плачут... თორემ მზის გახარება და დღის ზრდა მხოლოდ დამხმარე სტრიქონებია და подрос იმისთვის წერია, რომ мороз-ს ჰქონდეს სარითმო ერთეული: 

Опять весна пришла на дачу.
Ликует солнце. День подрос.
И лишь одни сосульки плачут,
Жалея зиму и мороз.

გაზაფხულდა, პატარებო:
ნიკა, ლიკა, მირიან!...
ყველა ხარობს, თუმც ყინულის
ლოლოები ტირიან.

სადაცაა გაზაფხულიც მოვა!

Комментариев нет:

Отправить комментарий