მთარგმნელობითი ბოტანიკა (?!)

...დიახ, მთარგმნელის საქმე ისეთია, რომ მან ბოტანიკაც უნდა შეისწავლოს [თუ დასჭირდა], პალეონტოლოგიაც და ასტრონომიაც და ბევრ სხვა სამეცნიერო სფეროშიც უნდა გაერკვეს ამა თუ იმ კონკრეტული ტექსტის თარგმნისას...

ავიღოთ ერთი რობაის სიტყვასიტყვითი თარგმანი (ეს რობაი აშკარად მიეწერება ხაიამს, მისი არ არის, თუმცა ეს სხვა თემაა და ამაზე მომავალში ვისაუბროთ, ანუ: უნდა ვთარგმნოთ თუ არა ე.წ. „მიწერილი“ ტექსტები).

„იცით, რატომ და რა მიზეზით გახდნენ ცნობილნი
და მითქმა-მოთქმის საგნები კვიპაროსი [სარო] და სოსანი?
იმ მიზეზით, რომ ერთ მათგანს აქვს ათი ენა და სულ მდუმარე,
მეორეს კი აქვს ორასი ხელი და ყოველთვის მოკლე“.

მე, როგორც საბჭოთა ეპოქიდან წამოსული კაცი, ყველა ნაწარმოებში მაინც „თემას“ და „იდეას“ ვეძებ და აქაც ეს დავინახე: კონკრეტული მცენარეების აღწერით ავტორი გვეუბნება, რომ გრძელი ენაც და ხელიც საძრახისია ადამიანისთვის, მაგრამ თუ სოსანის და კვიპაროსის [საროს] რაობაში არ გავერკვევით, ისე საქმე წინ ვერ წავა. აქვე გთხოვთ დაიმახსოვროთ, რომ „კიპარისი“ არასწორი (რუსულის გავლენით დანერგილი) ფორმაა, ხოლო ქართულ სამეცნიერო ლიტერატურში „კვიპაროზი/კვიპაროსი“ გვაქვს.

1) ჯერ სოსანის საკითხი გავარკვიოთ:
ეს სიტყვა სპარსულიდან კი არის შემოსული, მაგრამ სპარსელებს ამ ყვავილისთვის სხვა, ფრიად უცნაური სახელიც ჰქონიათ - „ენა კეფაზე“ [زبان در قفا]... მისი სამეცნიერო სახელი არის Consolida. ჩვენი ვიკიპედია კი ერთგვარი ტოლობის ნიშანს სვამს სოსანსა და ზამბახს შორის... (ზამბახიღა გვაკლდა!)

2) კვიპაროსის შესატყვისად სპარსულში წერია „სარო“ [سرو], ესე იგი ამ საკითხშიც „გარღვევა გვაქვს ბალანსში“, რადგან სარო ჩვენი ლერწმის სინონიმად ვაქციეთ და ამით ლამის განვდევნეთ ენიდან ეს მშვენიერი ქართული სიტყვა (ლერწამი), არადა, სპარსელებისთვის სარო ყოფილა კვიპაროსი და მისი ფოტო რომ მოვძებნეთ, რაღაც ჩვენებური ნაძვი თუ ფიჭვი დავინახეთ...
ერთი სიტყვით, სრული ლინგვისტურ-ბოტანიკური ქაოსია [ამიტომაც უნდა შევინარჩუნოთ ჩვენი საკუთარი სიტყვები და უცხოურს არ წავეპოტინოთ], თუმცა ჩვენ ამ შემთხვევაში გვაინტერესებს სხვა რამ - რომელს აქვს „ათი მდუმარე ენა“ და რომელს - „ორასი მოკლე ხელი“...

ყველაფერი მაშინ გაირკვა, როცა ზემოთ ჩამოთვლილი მცენარეების ფოტოები დავათვალიერე და დავინახე, რომ სოსან/ზამბახად წოდებულ ყვავილებს ნამდვილად აქვთ აქეთ-იქით გაშვერილი „ენები“, ხოლო კვიპაროს-ლერწამ-საროს უამრავი მოკლე „ხელი“ [წიწვი] აქვს... (იხილეთ ფოტოები).

ბოტანიკურად ასე თუ ისე გავერკვიეთ, ახლა დგება მოცემული ტექსტის გალექსვის საკითხი